Amerikalıların yüzde ikisine kadarı, genellikle anorektik kardeş gölgesinde gizlenen, görünüşte “görünmez” bir yeme bozukluğu olan bulimia’ya sahiptir. Bulimia’dan kurtulma, herhangi bir akıl sağlığı hastalığından kurtulma gibi, ölçülmesi zor bir süreçtir. Kavramsallaştırılması ise daha da zordur. Hâlâ daha iyi anlamak için daha fazla çaba sarf etmemiz gerekiyor.
- Kusmayla İlgili Değil
Bulimia ile yaşayan tipik bir insanı hayal edin. Önyargılarınız nerede yatıyor? Zayıf bir kadının kendini şekerle tıka basa doyurup hemen ardından tuvalette gizlice kustuğunu mu hayal ediyorsunuz? Belki bir dansçı veya jimnastikçi? Zengin?
Hepimizin önyargıları vardır ve bunlar doğası gereği doğru veya yanlış, iyi veya kötü değildir: ancak bunları kontrol altında tutmak çok önemlidir. Çünkü bulimia her zaman kusmayla ilgili değildir, tıpkı yeme bozukluklarının sadece yemek yemekle ilgili olmaması gibi. Aslında bulimia, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok farklı telafi edici davranış biçiminde ortaya çıkabilir:
aşırı egzersiz
müshil bağımlılığı
idrar söktürücüler
oruç tutma/kısıtlama dönemleri
Uzmanlar, bulimia tedavisi gören bir danışana teşhis koyma veya hatta onunla etkileşim kurma konusunda kolayca hedefi ıskalayabilirler. Sadece klişelere bakarlarsa, birçok ipucunu gözden kaçırma riskiyle karşı karşıya kalırlar. İlişki sorunları hakkında konuşan sağlık takıntılı erkeği kaçırabilirler. Çocuklarıyla o kadar strese giren ve “yemeyi unutan” anneyi kaçırabilirler. Varsayımlarda bulunmak kolaydır, ancak yeme bozuklukları kurnazca, manipülatif ve sinsidir. Gizlenerek gelişirler.
- Her Zaman Beden İmajıyla İlgilidir
Bunu hemen ortadan kaldırabilirim. Değil. Aslında, yeme bozukluğu ve bulimia tedavisiyle ilgili yaptığım tüm çalışmalarda, beden imajı, meşhur utanç bulmacasının sadece bir parçasını temsil ediyor.
Çoğu insanın bedenleriyle mücadele ettiği doğru olsa da, tek sebep nadiren, hatta hiç değildir. Hangisini daha sık duyuyorum? Kontrol, rahatlama veya uyuşukluk hissi yaratmakla ilgili.
Genellikle bedene veya topluma isyan etmekle ilgilidir – son bir kötü alışkanlık veya hâlâ tabu gibi hissettiren baştan çıkarıcı bir coşku. Öz saygı genellikle işin içindedir, ancak öz saygı yüzeysel olmaktan çok daha fazlasıdır.
Bulimik ritüel, kutsal olduğu kadar hastalıklı, rahatlatıcı olduğu kadar rahatsız edicidir. Beden imajı bir yeme bozukluğunun (diyet yapmak) gelişiminde önemli bir rol oynasa da, mücadele eden çoğu kişi açıkça şunu söyleyecektir: Artık mesele bedenimin nasıl göründüğü bile değil.
- Her Zaman Bir Kısıtlama Vardır
Bulimia iyileşmesinden bahsederken bunu sık sık duyuyorum ve niyetleri iyi. Ancak, bazı insanların doyurucu öğünler ve atıştırmalıklar tükettiğini ve hâlâ kompulsif veya tıkınırcasına yemeyle mücadele ettiklerini kabul etmeliyiz.
Kişi yerleşik yasaklı beslenme kurallarına veya düzenlemelerine bağlı kalsa bile, bu şu anda kendini kısıtladığı veya “yoksun bıraktığı” anlamına gelmez. Bu, bulimia ile mücadele eden herkesin kısıtlayıp sonra da tıkınırcasına yediği anlamına gelmez.
Bir ara nokta var ve bunu kabul etmeliyiz (yoksa küstahça davranırız). Bununla birlikte, bulimiadan kurtulmanın kodlarını çözmenin, kısıtlamanın gizli amaçlarını çözmek anlamına geldiğini varsaymak için henüz erken.
Evet, bulimia ile mücadele eden birçok kişinin yemeklerini kontrol etmeye çalışıp ardından tıkınırcasına yemeyle “kontrolü kaybettiği” doğru. Ancak durum her zaman böyle değildir. Bazı insanlar “normal yeme” davranışı sergiler ve ardından yoğun kompulsif veya tıkınırcasına yeme dönemleri yaşarlar. Kimse bunu göz ardı etmemelidir.
- Travma Yaşandı
Çoğu ruh sağlığı uzmanı, yeme bozukluğunun altında yatan travmayı araştırmak ister. Bu genellikle mantıklı bir niyettir. Aslında araştırmalar, çocukluk çağı travması ile yeme bozuklukları arasında yüksek oranda korelasyon olduğunu göstermektedir.
Ancak durum her zaman böyle değildir. Travmanın hikâyenin bir parçası olduğunu varsaydığımızda, travmatik geçmişleri olmayan bireyleri geçersiz kılarız. İstemeden de olsa, onları utandırabiliriz: Sanki bozukluklarının ortaya çıkması için travma yaşamaları gerektiğini söyler gibi.
Yeme bozuklukları ergenlik veya genç yetişkinlik dönemiyle ilgili bir sorun gibi görünse de, başlangıcı her yaşta olabilir. Tetikleyici olayın ne olduğu konusunda bir fikir birliği yoktur. Evet, çocuklukta ortaya çıkabilir.
Bazıları için, sinir bozucu toplumsal baskı ve aşırı diyete kapılmak sonucu ortaya çıkabilir. Bazıları içinse depresyon, anksiyete veya madde kullanım bozukluğu gibi başka bir ruhsal hastalığa karşılık gelebilir.
Bulimia Tedavisi Hakkında Son Düşünceler
Tüm ruhsal hastalıklarda olduğu gibi, bulimia tedavisi de benzersiz ve kişiye özeldir. Yeme bozuklukları hakkında ne kadar çok şey öğrenirsek, hepimizin şefkatli ve yargılayıcı olmayan bir duruş sergilemesi o kadar kritik hale gelir.